Gegolfde pan
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een gegolfde pan is een dakpan met een golvende vorm, die gebruikt wordt als bedekking voor hellende daken.
Omschrijving
Gegolfde pannen, ook wel 'holle pannen' genoemd, zijn dakpannen met een karakteristieke golvende vorm. Deze vorm zorgt voor een goede afwatering en draagt bij aan de windvastheid van het dak. Gegolfde pannen zijn al eeuwenlang in gebruik en hebben zich ontwikkeld vanuit vroegere types dakbedekking. Ze worden traditioneel gemaakt van gebakken klei (keramische pannen), maar zijn tegenwoordig ook verkrijgbaar in beton.
Historische ontwikkeling
De gegolfde pan kent een lange geschiedenis. Uit de combinaties van onder- en bovenpannen, zoals de Zwolse Quackpan uit 1466, ontwikkelde zich rond 1500 de gegolfde holle pan. Deze pan, later bekend als de Hollandse pan of Boompan (in Vlaanderen), zorgde voor een dichter en lichter dak met minder overlapping dan voorgaande methoden. Oudere holle pannen hadden oorspronkelijk geen sluitingen, terwijl verbeterde varianten, zoals de Verbeterde Holle (VH) en Opnieuw Verbeterde Holle (OVH), zijn voorzien van extra sluitingen door middel van groeven en rillen voor een betere afdichting.
Materialen en typen
Gegolfde pannen worden vervaardigd uit klei (keramisch) of beton. Keramische gegolfde pannen, zoals de 'Oude Holle' of 'Verbeterde Holle', worden gemaakt van gemengde rivierklei of westerwaldklei. Ze worden gevormd, gedroogd en gebakken in ovens. De kleur kan variëren, bijvoorbeeld rood door ijzeroxide in de klei, of blauwgrijs door smoren tijdens het bakproces. Ook verglaasde pannen komen voor, waarbij een glaslaag wordt aangebracht. Betonnen dakpannen zijn een alternatief en kunnen ook in een gegolfde variant geproduceerd worden, zoals sneldekpannen. Naast de standaard gegolfde pan zijn er diverse hulpstukken met een golvende vorm, zoals nokpannen, gevelpannen en ventilatiepannen, die zorgen voor een complete en functionele dakbedekking.
Vergelijkbare termen
Dakpan
Gebruikte bronnen: